آبجو هزاران سال است که توسط طبقات اجتماعی مختلف در کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرد. در تهیه آبجو از دانه های مالت دار مانند جو، گندم، برنج، ذرت برای عمل آوری استفاده می شود. رازک و دیگر طعم دهنده ها نیز سایر مواد اولیه را تشکیل می دهند. پس از آن قندها به الکل تخمیر می شوند.

روند افزایش آگاهی عموم و نگرانی از افزایش وزن و هشدارها راجع به خطرات سوء مصرف الکل، افراد را به انتخاب گزینه های سالم تر از جمله ماء الشعیر سوق داده است.

آبجو چه طور تهیه می شود؟

آبجو را می توان با تخمیر بالا یا پایین، عمل آوری کرد. این فرایند اشاره به قسمتی دارد که مخمر به جو خیسانده شده افزوده می گردد.

مواد پایه برای تهیه آبجو شامل آب، مخمر، رازک و جو هستند. یک وعده آبجو معمولی در حدود 160-150 کالری دارد، با مصرف آن بخشی از نیاز به کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر، فولات تأمین می شود. البته محتوای بالای الکل می تواند جذب این ریزمغذی ها را مختل نماید.

امروزه آبجو محبوب ترین نوشیدنی الکلی در بیشتر نقاط جهان است. بر اساس آمارها، میزان مصرف آبجو ایالات متحده آمریکا، در سال 2003 حدود 82 لیتر معادل با 231 قوطی به ازای هر فرد بزرگسال بود. جمهوری چک با مصرف 161 لیتر معادل با 464 قوطی به ازای هر بزرگسال، پیشتاز مصرف آبجو در سطح جهان است.

انواع آبجو

در سال 1842، پیلزنر لاگر، اولین بار در شهر پیلزنر ناحیه ی بوهم (اکنون در جمهوری چک) به بازار عرضه شد. سبک های زیادی از آبجو موجود هستند که با این نوع تفاوت زیادی دارند. نمونه دیگر چیچا در آمریکای مرکزی و جنوبی با ماده اولیه ذرت، آبجوی کدر در آفریقا از سورگوم، ساکی در ژاپن از تخمیر برنج، کِواس در روسیه و اروپای شرقی، بوزا در آفریقای شمالی هستند.

یکی از دلایل گرایش افراد به مصرف آبجو وجود الکل در آن است. الکل یک ماده روانگردان است و عملکرد مغز را تغییر می دهد. بر حسب میزان مصرف، این ماده می تواند سبب سرخوشی خفیف، گیجی، کما و حتی مرگ شود. میزان الکل موجود در آبجو حدود 6-3 درصد است، نوشیدن متعادل یک لیوان از این نوشیدنی فعالیت فرد را تحت تأثیر قرار نمی دهد.

ترکیبات آبجو تجاری

• آب 92 درصد
• اتانول 3.9 درصد
• کربوهیدرات 2.5 درصد
• کربن دی اکسید 0.5 درصد
• پروتئین 0.2 درصد

ماء الشعیر چگونه تهیه می شود؟

آبجو فاقد الکل یا ماء الشعیر، با استفاده از مواد مشابه با آبجوی استاندارد همچون آب، مالت، رازک و مخمر تهیه می شود.

چندین روش وجود دارد که می توان محتوای الکل را کاهش داد یا آن را کنترل کرد:

فرایند دم کردن با استفاده از مواد ویژه غیر تخمیری کنترل شده تا مقدار الکل موجود در ماء الشعیر بیشتر از 0.5 درصد نباشد.

حرارت دهی نوشیدنی به منظور تبخیر الکل موجود در آبجو صورت می گیرد یا از یک توری ریز عبور داده می شود تا الکل حذف و سایر ترکیبات طعم دار باقی بمانند، این فرایند اسمز معکوس نامیده می شود.

آیا ماء الشعیر کالری کمتری نسبت به آبجو دارد؟

هر گرم الکل، حاوی هفت کالری است که تقریباً معادل با کالری چربی خالص است. ماء الشعیر حاوی درصد الکل بسیار پایین یا فاقد الکل است، جایگزینی آبجو با ماء الشعیر، می تواند نقش به سزایی در کالری دریافتی داشته باشد و به بهبود تناسب اندام کمک نماید.

همیشه در خرید ماء الشعیر به جدول حقایق تغذیه ای مندرج بر روی لیبل محصول، برای احتساب کالری دریافتی توجه نمایید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.

الکل موجود در آبجو چه مضراتی برای بدن دارد؟

سوء مصرف الکل؛ به سبب افزایش خطر جنایات خشونت آمیز، حوادث رانندگی، اختلالات عمومی، در دستور کار دولت ها قرار گرفته است. اتانول یکی از متداول ترین مواد مخدر تفریحی در سرتاسر جهان است و یکی از ترکیبات آبجو محسوب می شود.

در هنگام مصرف آبجو، اتانول توسط فرایند انتشار در دستگاه گوارش جذب شده و به سرعت قبل از ورود به بافت ها در جریان خون جذب می شود.

اتانول در معده و کبد به استالدهید متابولیزه می شود. استالدهید به شدت سمی بوده و با اتصال به اجزای سلولی ترکیبات مضری تولید می کند.

مصرف مزمن الکل، به بافت برون ریز پانکراس آسیب رسانده و سبب التهاب شدید لوزالمعده شده که با بروز سرطان پانکراس مرتبط است. اتانول و سطوح پایین برخی مواد سرطان زای موجود در آبجو، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. مصرف آبجو، با ترشح آنزیم های گوارشی لوزالمعده ، افزایش کالری و اثرات محرک اشتها همراه است.

آیا مصرف آبجو سبب افزایش وزن بدن می شود؟

شواهد بالینی راجع به مصرف آبجو و چاقی شکمی متناقض است. این تناقض به سبب دیگر عوامل مهم همچون نقش تفاوت جنسیتی در تجمع چربی و عاداتی همچون استعمال سیگار، فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی و مصرف سایر نوشیدنی های الکلی است.

آبجو یا ماء الشعیر؟

اثرات مفید آبجو، مرتبط با غلات و ترکیبات موجود در افزودنی رازک است.

این ترکیبات فاقد چربی یا کلسترول بوده، قند پایین، کالری کمی داشته و حاوی میزان بالایی از آنتی اکسیدان های طبیعی همچون پلی فنول ها، فلاونوئیدها هستند.

وجود ویتامین ها و املاح معدنی موجود در آن ریزمغذی های مورد نیاز بدن را تأمین کرده و به برنامه ریزی رژیم غذایی سالم و مطلوب کمک می کند.

ماء الشعیر نیز دارای اثرات سلامت بخش آبجو است، مضاف بر این که دریافت کالری را کاهش داده و مضرات الکل را ندارد. البته افت کیفیت طعم، یک مرحله عمل آوری مازاد، طعم شیرین و ماندگاری کوتاه تر برخی از معایب ماء الشعیر هستند که در انتخاب مشتریان تأثیر گذار هستند.

ترکیبات غیر الکلی آبجو چه نقشی در سلامت دارند؟

برخی تحقیقات علمی نشان می دهد که مصرف متعادل الکل مرتبط با کاهش بیماری قلبی و مرگ و میر ناشی از سکته همراه است.

همچنین کارآزمایی های بالینی نشان می دهد مصرف متعادل آبجو، پروفایل لیپیدی موجود در پلاسمای خون را با افزایش لیپوپروتئین دانسیته بالا HDL و کاهش لیپوپروتئین دانسیته پایین LDL بهبود می بخشد. همچنین تجمع پلاکت را کاهش داده و از التهاب پیشگیری می کند.

طبق نتایج این مطالعه، اتانول بر روی پروفایل چربی اثر کرده، همچنین ترکیبات فنولی آبجو، دارای خاصیت ضد آتروژنیک و ضد لخته شدگی بوده و چسبندگی مولکول های لکوسیت و بیومارکرهای التهابی را کاهش می دهند.

ترکیبات غیر الکلی آبجو علاوه بر ویژگی ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، دارای عملکرد گشاد کننده عروق نیز هستند.